Antalya Lyrboton Kome Antik Kent

Lyrboton Kome Arkeopark Gezimi Yazdım

Antalya Varsak Lyrboton Kome Antik Kenti

Merhaba Sevgili Arkadaşlar

Antalya Kepez’de Lyrboton Kome Antik kenti olduğunu biliyor musunuz?

2013 yılından beri Antalya’da yaşıyorum ama ben yeni duydum.

Tanımaktan büyük bir mutluluk duydum bu zeytin, zeytinyağı üretim yapan kenti.

Kepez Belediyesi 2 bin 200 yıllık bir tarihe sahip Lyrboton Kome Antik Kentini, 2015 yılında Lyrboton Kome Arkeopark Projesi ile Antalya’ya kazandırdı.

Tarihi Kentler Birliği yarışmasında Lyrboton Kome Arkeopark Projesi ile Yılın Proje Ödülünü, Kepez Belediyesi aldı.

Ziyarete gittiğiniz zaman kayalara oyularak yapılmış zeytinyağı üretim işliklerini göreceksiniz.

Sadece zeytinyağı üretilen bu köyün, Perge’nin zeytinyağı ihtiyacını karşıladığı ve zeytinyağının geliri ile Perge’nin gelişimine katkıda bulunduğu söyleniyor.

“Kepez Belediyesi, Antalya Müzesi ve Akdeniz Üniversitesi işbirliğiyle arkeopark olarak kent kültürüne kazandırılan antik kentin hikayesi ‘Arete’ isimli bir rahibeyle başlıyor.

Bu kadın yerleşimin sahibi. İlk defa kuleyi yaptırıp İmparator Domitian ile Perge Artemisi’ne adamış ve zeytinyağı yerleşiminin organizasyonunu başarmış.

En önemlisi bir de zeytin vakfı kurarak üretimi kurumsallaştırmış. Vakıf, üretim köyü sahipliği ve kontrolü Arete ile başlayıp kızı Kille ve torunu Mouas’la devam etmiş. “

Bulunan yazıtlarda zeytin hasat zamanında 9.ayın 3. Gününde Apollon’a ithaf edilen bie zeytinyağı festivalinin kutlandığı anlaşılmaktadır.

Perge’de bulunan bir yazıta göre diğer adı Elbaris yağ çiftliğidir.

Lybroton Kome kalıntılarının çoğu zeytinyağı üretim işlikleridir.

100’e yakın sarnıç, 80’in üzerinde mezar, çok sayıda konut,1 hamam, 4 kilise, kule bulunur

“Lyrboton Kome hikayesi ‘Arete’ isimli bir rahibeyle başlıyor. Bu kadın yerleşimin sahibi. İlk defa kuleyi yaptırıp İmparator Domitian ile Perge Artemisi’ne adamış ve zeytinyağı yerleşiminin organizasyonunu başarmış. En önemlisi bir de zeytin vakfı kurarak üretimi kurumsallaştırmış. Vakıf, üretim köyü sahipliği ve kontrolü Arete ile başlayıp kızı Kille ve torunu Mouas’la devam etmiş.”

Kalıntıların çoğu Roma ve Bizans döneminden kalmadır.

Lyrboton Kome antik şehrin bulunduğu  yerin bu gün kullanılan Varsak adı 15 yy.başında yöreye gelen Üçok boyundan Tatar Serdarı Baçu Han’ın 6 oğlundan biri olan Varsak Bey’den gelir. O günden beri Varsak olarak bilinir. Türklerin gelişiyle birlikte düzlükteki Varsak oluşmaya başlar.

Şehrin neredeyse içinde ama çok bilinmeyen Lybrodor Kome Arkeopark Projesinde tüm emeği geçen kurumlara kendi adıma çok teşekkür ederim.

En kısa zamanda tekrar ziyarete gideceğim. Hak ettiği değeri ziyaretçiler vereceklerdir.

Google Haritalar aracılığı ile gidebilirsiniz. Biraz dolaştırsa da  sizi antik kente götürüyor. Ama geldiniz dediği nokta sizi yanıltmasın. Bir sonra ki sokaktan giriş yapmanız gerekiyor.

Lyrboton Kome tabelasını göreceksiniz.

Yol biraz bozuk. Araba ile rampa çıkacaksınız. Özellikle iki yerde yağmurlardan dolayı yol bozulmuş. Ama arabalar rahat çıktı yine de.

Kentin olduğu yer düz alan sayılır. Gezmeye doyamayacaksınız.

Tarihte bir yolculuk yapacağınız kesin.

Bir daha gittiğim zaman size kolay gidiş rotasını vereceğim. Aslında Varsak ana yoldan kolay bir gidiş var.

Başka yazılarımda buluşmak üzere hoşçakalın.

 

Kaynaklar

http://bilgeagacdergisi.com/zeytin-ve-otesi/lyrboton-kome-antik-kenti/

https://www.kepez-bld.gov.tr/news.php?id=5692%2FLyrboton-Kome-Perge-gibi-olacak